Meet the chicks
De meeste kippen van liefhebbers en hobbyisten scharrelen rond op een boerderij of worden gehouden in een ren. Maar met je kippen op pad gaan, dát is weer eens iets anders. Schrijfster en kippenhoedster Nikki Vrees doet het dagelijks. Samen met haar twee bruine Lohmann kippen gaat ze op stap. Ze laat ze grazen in de steeg, in de voortuin en in de gemeenteperkjes. En zodra de speciale kippentuigjes arriveren zal ze François en Pluimie ook meenemen voor een wandeling naar het park. ‘Het uitlaten van mijn kippen gaat over vrijheid’ zegt Nikki. ‘Vrijheid is ons geboorterecht, en dus ook voor de kippen.’
Kuikenmoeder
Het kippen avontuur begon zo een acht maanden geleden toen Nikki drie kuikens bij een boer ophaalde. De kuikens kwamen uit een broedmachine en hadden geen moeder. Zes weken lang kropen de kuikentjes onder de warmtelamp in hun knusse hok bij Nikki in de woonkamer. Maar na de derde dag was het kuikentje Tok overleden. ‘Toen ik thuis de kuikens uit het doosje haalde zag ik dat Tok zijn oogjes stevig dichthield en maar met moeite kon blijven staan. Drie dagen heb ik liefdevol voor haar gezorgd, en voerde ik haar zuigelingenmelk met de hand. Maar alle moederliefde mocht niet baten, en verdrietig genoeg koos Tok voor de kippenhemel.’
François en Pluimie bleven over en iedere dag werden ze uit het hok gehaald met de wens om ze handtam te maken. Van begin af aan heeft vrijheid een belangrijke rol gespeeld in het kuikenhuishouden. Elke dag liet Nikki de kuikens door de kamer banjeren waarbij ze overal kleine poepjes achterlieten. ‘Op zulke momenten moesten we snel handelen en liep ik met billendoekjes door het huis. Want voor je het wist dook onze dochter Rivera enthousiast boven op de kippenpoep. Ze was toen pas één jaar oud.’
Hoe tam je kippen ook wilt maken, ze houden niet zo van knuffelen en zullen altijd een beetje schuw blijven. Iets wat Nikki erg jammer vindt, maar wat nu eenmaal bij kippen hoort. ‘Een van de voordelen van een kuikenmoeder zijn vond ik, dat wanneer ik rustig op de grond ging zitten de kipjes vanzelf bij me op schoot kwamen. Ze klommen dan op mijn been en zochten een fijn plekje om even uit te rusten. Het liefst dicht tegen elkaar aan. Dat vond ik altijd een van de mooiste momenten, want wat is er nu fijner dan een klein, zacht knuffelkuiken op je schoot? Rivera vond de kuikens ook fantastisch en wilde ze aldoor graag aaien. Al leek dat in de praktijk meer op zachtjes slaan.’
Fotografie: Nikki Vrees
Aan de wandel
‘Onze tuin is niet zo groot. We wonen in een rijtjeshuis, en omdat ik mijn kippendroom niet langer wilde uitstellen hebben we toch kuikentjes genomen. Maar gaandeweg kwam ik erachter dat mijn Lohmann kuikens uitgroeide tot een stel flinke gravers, en ben ik ze op den duur gaan uitlaten.’ Na een verwoeste achtertuin en een onstilbare scharreldrang van François en Pluimie besloot Nikki dat het tijd werd voor een andere tactiek. Waar het avontuur begonnen was met slechts een nachthok en rondrennende kippen in de tuin, werd er al gauw een omheining geplaatst. Een royaal stuk tuin werd afgestaan om een ren te bouwen maar François en Pluimie vonden dit niet genoeg. Het perceel bood de actieve kippen te weinig uitdaging, met dagelijkse ontsnappingen tot gevolg. Na een totaal kaal gevreten tuin, een inmiddels afgesloten ren, en twee treurige kippen in het hok ging Nikki met ze aan de wandel. Aanvankelijk twee tot drie keer per week. Maar algauw veranderde het uitlaten in een dagelijks ritueel.
‘Om mijn kippen in vrijheid te zien leven was een droom die uitkwam. Ik vond het heerlijk toen ze als jonge kipjes door de tuin scharrelde en incidenteel bij me kwamen kijken terwijl ik lag te zonnen op het terras. Dat voelde zo puur. Maar algauw lag letterlijk álles onder de poep en werd buitenspelen met Rivera steeds lastiger. Ik besloot een ren te bouwen en de kippen zo nu en dan los te laten. Maar ook dit zorgde voor een grote chaos. Hoe groter de kippen werden, hoe meer schade ze aan de tuin veroorzaakten. En dit stemde me erg verdrietig. De tuin was mijn grote passie, maar de kippen opsluiten wilde ik ook niet.’
Het liefst zou Nikki verhuizen naar een huis met een groter perceel waar de kippen in continue vrijheid kunnen leven. Een plek waar genoeg ruimte is voor zowel de kippen als de tuin. ‘Ik vind het belangrijk dat dieren natuurlijk gedrag kunnen vertonen, dat de kippen zelf hun korstje bij elkaar kunnen scharrelen, én dat ze op avontuur kunnen. Want zeg nu zelf, wie wil er de hele dag opgesloten zitten in een ren?’
Fotografie: Nikki Vrees
Nikki zag letterlijk treurnis in de kleine, zwarte kraaloogjes. En na de verwoeste tuin kon ze nog maar één ding bedenken: ze moeten hun vertier elders vinden. Algauw kwam ze op het idee om François en Pluimie zo nu en dan even in de steeg te zetten. Een plek vol onkruid waar niemand om maalt, wat het perfecte graasgebied is voor avontuurlijk pluimvee. Maar naar verloop van tijd heeft ze de steeg verlaten, op zoek naar nieuwe borders vol groen, en besloot ze om de kippen uit te laten.
‘Eerlijk gezegd is het uitlaten van de kippen een van de leukste momenten van mijn dag. Wanneer ik de kippen uit de ren til en ze zie rennen richting de poort, dan voelt het leven zo kloppend. Als of het zo hoort te zijn. De kippen helpen me bij het vinden van een balans in de digitale wereld. François en Pluimie zijn ook ontzettend slim. Zodra ik de poort openzet weten ze dat daarachter nog een wereld ligt. Een wereld vol avontuur, bergen insecten en soms loerende buurtkatten. Dat laatste laat ze overigens volledig koud. Vol enthousiasme rennen ze de steeg in en beginnen verlekkerd te graven.’
Nadat de steeg flink is uitgekamd vervolgd Nikki haar weg richting het gemeenteperk aan de overkant, óf richting haar voortuin. Ze vindt kippen namelijk enorm nuttige dieren die je helpen met het schoffelen van je tuin. Mits je hun aanwezigheid in de perken weet te houden.
‘Het oversteken van de weg is iets wat toch elke keer spannend blijft. Zeker wanneer Rivera mee gaat. Want hoe moet ik twee kippen en een dreumes managen met slechts twee handen? Toch blijf ik elke dag gaan omdat het te leuk en waardevol is om te stoppen. Ik zie hoe blij het de kippen maakt, en ik vind het heerlijk om mijn dochter te zien opgroeien met dieren. En om samen veel buiten te zijn. Rivera is inmiddels een uitstekende kippenhoedster. Want wanneer een van de kippen de verkeerde kant op gaat, rent zij er achter aan om ze te vertellen dat ze de andere kant op moeten. Vaak met een emmertje vol stoepkrijt in haar hand.’
De terugweg naar huis vind Nikki altijd de meeste uitdaging. Vooral wanneer het laat in de middag is en de kippen moe worden. Op zulke momenten komt ze letterlijk handen te kort. ‘Wat dat betreft zou het makkelijker zijn als kippen, net als een hond, zouden luisteren. Ik blijf tegen ze praten, en ze roepen, maar vooralsnog met weinig succes.’
Fotografie: Nikki Vrees
Glimlach
‘Dat is weer eens iets anders’, grijzend kijkt een hondenbaas naar Nikki en haar kippen.
‘Ja, een hond leek me zo standaard’, zegt Nikki lachend terug.
Het wandelen met de kippen brengt naast een frisse neus ook leuke ontmoetingen met zich mee. Zo heeft Nikki tijdens het uitlaten altijd wel een praatje met iemand. En merkt ze steeds vaker dat de kippen bijdragen aan een stukje bewustwording in de hectische maatschappij waarin we leven.
‘Voorbijgangers vinden de loslopende kippen erg leuk, en er is altijd wel iemand die vol verbazing aan me vraagt: ‘Laat jij je kippen uit?’
Waarna ik steevast vol trots antwoord: ‘Ja, ik laat mijn kippen uit.’
De kippen laten de mensen letterlijk glimlachen. De verassing van twee kippen op straat brengt veel vreugde in onze wijk. Laatst sprak ik een ouder echtpaar dat aan het wandelen was. ‘Wel wat vreemd, kippen in de stad’, merkte de vrouw op. ‘Ik vind het wel erg leuk hoor!’, voegde ze er gauw aan toe. Ik dacht even na over haar opmerking en vroeg mezelf hardop af: ‘Misschien is de stad wel vreemd’. En voor ik het wist waren we verwikkeld geraakt in een gesprek over stress, onthaasten, en terug naar de basis. Over een leven met de natuur, in plaats van met e-mails en consumeren. Ik vond dat moment zo ontzettend waardevol.’
Kippenliefde
‘Moet dat?’, vroeg een buurvrouw me toen we elkaar passeerde in de steeg. Voor een ogenblik dacht ze dat elke kippenhouder z’n kippen moet uitlaten, net als met een hond. Maar dat is natuurlijk niet zo. Het is uit pure liefde dat ik François en Pluimie uitlaat. Omdat ik wil dat ze een fijn leven hebben en omdat ik zelf intens geniet van hun aanwezigheid en onze wandeling buiten.’
Elke ochtend gaat Nikki gemiddeld een half uur met ze op pad waarin ze zich kunnen vol eten met gras, onkruid en insecten. Met hun grote poten en scherpe nagels wroeten ze in de aarde, op zoek naar verborgen lekkernijen. En terwijl zij staan te graven, voelt Nikki haar schouders ontspannen.
‘Ik vind het fijn om voor de kippen te zorgen. Want niet alleen het uitlaten, maar ook het voeren, eitjes rapen, en het hok verschonen dwingt me om in alle weersomstandigheden naar buiten te gaan. En wanneer ik ’s avonds nog even het hok in duik om eitjes te rapen of om de kippen op een koude nacht op stok te zetten, (François en Pluimie slapen graag buiten), sta ik zomaar ineens onder een prachtige sterrenhemel. Of merk ik op dat het bewolkt of mistig is. Het zorgen voor de kippen maakt dat ik veel bewuster in het leven sta.’ ♥